PENGENALAN BAHAN GALIAN

Bahan galian adalah semua produk dari pertambanganang diperoleh dengan cara pelepasan dari batuan induknyadi dalam kerak bumi, terdiri dari mineral-mineral.

Mineral adalah suatu benda berbentuk padat,cair, atau gas yang homogeny dan terdapat dialam, terbentuk secara alamiah dari bahan-bahan an-organis, mempunyai komposisi kimia tertentu dengan struktur atom dan sifat fizik yang sama.

KLASIFIKASI BAHAN MINERAL

1.Bahan galian Strategis atau golongan A, yaitu bahan galian yang penting untuk pertahanan, keamanan negara atau untuk menjamin perekonomian Negara.

Contoh :

- Minyak Bumi,bitumen cair, lilin bumi, gas alam;

- Bitumen padat,aspal;

- antrasit, batubara, batubara muda;

- uranium, radium, thorium, dan bahan-bahan galian radioaktif lainnya.

2.Bahab galian Vital atau golongan B, yaitu golongan bahan galian yang untuk memenuhi hajat hidup orang banyak.

Contoh :

- besi, mangan, molibden, khrom, wolfram, vanadium, titan;

- bauksit, tembaga, timbal, seng;

- emas, platina, perak, air raksa, intan;

- arsin, antimon, bismut;

- yttrium, rthutenium, cerium dan logam-logam langka lainnya;

- berillum, krudium, zirkon, Kristal kwarsa;

- kriolit, fluorspar, barit;

- yodium, brom, khior, belerang;

3.Bahan galian bukan strategis dan vital atau golongan C, bahan galian yang tidak termasuk bahan galian strategis dan vital berarti karean sifatnya tidak langsung memerlukan pasaran yang bersifat internasional.

contotnya :

- nitrat-nitrat, pospat-pospat, garam batu (halite) ;

- asbes, talk, mika, grafit, magnesit;

- yarosit, leusit,twas 9alum), oker;

- batu permata, batu setengah permata;

- pasir kwarsa, kaolin, feldspar, gips, bentonit;

- batu apung, tras, obsidian, perilit, tanah datome, tanah serap (fullers earth)

- marmer, batu tulis;

- batu kapur, dolomit, kalsit ;

- grant, andesit, basal, trakhit, tanah liat, dan pasir sepanjang tidak mengandung unsus-unsur mineral golongan A maupun B dalam jumlah yang berarti ditinjau dari segi ekonomi pertambangan.

Dasar-dasar penggolongan bahan-bahan galian, yaitu :

a. Nilas strategi/ekonomis bahan galian terhadap Negara

b. Terdapatnya suatu bahan galian dalam alam (genese)

c. Penggunaan bahan galian bagi industry

d. Pengaruhnya terhadap hidup rakyat banyak

e. Pemberian kesempatan pengembangan pengusaha

· Berdasarkan kandungan mineralnya bahan galian dapat dibedakan dalam 2 jenis yaitu ;

1.Bijih (ore), bahan galian sebagai sumber bahan logam,contohnya kasiterit(Sn), Hematit(Fe), Bauksit(Al) dll.

2.Bukab bijih, sebagian bahan bukan logam,contohnya beleran fosfat, kaolin,kapur,dll.

· Berdasarkan Meineral ekonomi :

1.Metalic Mineral :

- Precious metal : tembaga,seng dan timah

- Steel Industry : besi, nikel, chromium, mangan, tungsten, dan vanadium

- Electronic Industry : cadmium, bismuth, dan germanium

- Radio Active : uranium dan radium

2. Non-Metalic Mineral :

- Isolator : Mika dan Asbes

- Refractory material : silica,alumina,zircon dan grafit

- Abresive Mineral : corundum,garnet,intan dan topaz

- General Industry Mineral : fosfat, belerang, batu gamping,garam, barit, boraks, feldspar, magnesit, gypsum, clay(lempung)dll.

3. Fuel Mineral :

- Solid (zat padat) : coal,lignite dan oil shale

- Liquid (Zat Cair) : minyak bumi.

Berdasarkan cara terbentuknya, bahan galian dapat dibedakan menjadi :

1. Bahan Galian Magmatik, yaitu bahan galian yang terjjadi dari magma dan bertempat didalam / berhubungan dan dekat dengan magma.

2. Bahan Galian Pematit, yaitu bahan galian yang terbentuk didalam diatrema dan dalam pembentukan instrusi (gang dan apofisa)

3. Bahan Galian hasil pengendapan didasar sungai / genangan air melalui proses pelarutan pada batuan hasil pelapukan.

4. Bahan Galian hasil pengayaan skunder, yaitu bahan galian yang terkonsentrasi karena proses pelarutan pada batuan hasil pelapukan.

5. Bahan galian hasil metamorfosis kontak, yaitu batuan sekitar magma berubah menjadi mineral ekonomik.

6. Bahan Galian Hidrotermal, yaitu resapan magma cair yang membeku dicelah-celah struktur lapisan bumi atau pada lapisan yang bersuhu relative rendah dibawah 500°C.

EMAS

Menurut J. Kennedy, perlombongan emas mungkin telah dijalankan berhampiran dengan Melaka pada zaman Neolitik lagi dan kenyataan ini mungkin benar kerana semenjak dahulu, emas merupakan dagangan yang penting di Tanah Melayu sehinggakan Tanah Melayu dikenali sebagai Semenanjung Emas atau Semenanjung Kencana. Dinyatakan bahawa di Pahang terutamanya di Kuala Lipis, perlombongan emas telah dijalankan selewat-lewatnya semenjak abad ke-16 lagi. Perusahaan ini pada umumnya merupakan perusahaan orang Melayu dan jumlah pengeluarannya adalah kecil.

Pada tahun 1889, Raub Australian Gold Mining Company (oleh orang Australia) telah ditubuhkan. Ia merupakan syarikat perlombongan emas yang terpenting di Tanah Melayu dan ditutup pada tahun 1960-an.

ARANG BATU

Arang batu ialah sejenis pepejal hitam, yang digunakan sebagai bahan bakar dengan meluas. Ia terbentuk dalam ekosistem melalui pengawetan tumbuhan oleh air dan lumpur daripada pengoksidaan atau penguraian secara semula jadi. Pepejal ini, yang merupakan batuan yang keras dan mudah terbakar (justeru namanya, arang batu), mengandungi karbon dan hidrogen (serta sebatian hidrokarbon), selain sebatian dan unsur-unsur lain, terutamanya sulfur. Ia digali dari bumi melalui lombong arang batu, samada di bawah tanah atau secara terbuka di permukaan bumi.

Sehingga ke hari ini, arang batu menjadi sumber utama bagi penjanaan tenaga elektrik di seluruh dunia. Pembakaran arang batu turut membebaskan karbon dioksida dan juga jelaga-jelaga ke udara, sekaligus kegiatan ini dianggap sebagai penyumbang utama terhadap pembebasan gas rumah hijau, selain pencemaran udara.

Perlombongan arang batu dijalankan di Batu Arang (Selangor) dan Enggor (Perak). Kegiatan ini dijalankan oleh Syarikat Malayan Collieries semenjak tahun 1915. Arang batu yang diperolehi telah dijual dalam pasaran tempatan kepada Keretapi Tanah Melayu, stesen-stesen kuasa dan lombong bijih timah. Dalam tahun 1950-an, pengeluaran arang batu mula merosot sebagai akibat persaingan dengan bahan api minyak. Dengan itu, lombong arang batu di Batu Arang telah ditutup pada tahun 1960.

BAUKSIT

Bauksit ialah bijih utama bagi membuat aluminium di dunia. Ia mengandungi sebatian oksida aluminium dan hidroksida boehmit γ-AlO(OH) dan gibsit Al(OH)3 bersama dengan silika selain oksida besi dan mineral lempung. Bauksit merupakan sisa-sisa mendapan lempung yang lazim terdapat di kawasan tropika dan subtropika. Nama "bauksit" diambil bersempena dengan sebuah kampung di selatanPerancis yang dikenali sebagai Les Baux, tempat bijih ini mula-mula ditemui pada 1821 oleh seorang ahli geologi bernama Pierre Berthier. Pada1861, ahli kimia dari Perancis, Henri Sainte-Claire Deville menamakan bijih ini bauksit.

Bijih bauksit terjadi di daerah tropika dan subtropika dengan memungkinkan pelapukan sangat kuat. Bauksit terbentuk daripada batuan sedimen yang mempunyai kadar Al nisbi yang tinggi, kadar Fe yang rendah dan kadar kuarsa (SiO2) yang kurang atau langsung tiada. Batuan tersebut, misalnya sienit dan nefelin berasal daripada batuan beku, batu lempung, lempung dan serpih. Batuan-batuan ini akan mengalami proses lateritisasi, yang kemudian oleh proses dehidrasi akan mengeras menjadi bauksit.

Bauksit boleh ditemui di dalam lapisan mendatar tetapi kedudukannya di kedalaman tertentu. Potensi dan cadangan endapan bauksit terdapat di Pulau Bintan, Kepulauan Riau, Pulau Bangka, dan Kalimantan serta Kuantan, Malaysia

Bauksit hanya mula dikenali dan dijalankan perlombongannya pada tahun 1936 di Bukit Pasir berhampiran dengan Batu Pahat. Sebelum Perang Dunia II, dua lombong bauksit telah dibuka iaitu di Perigi Acheh dan Sri Medan. Namun kedua-dua lombong tersebut telah ditutup pada tahun 1941 apabila meletusnya Perang Dunia II. Kebanyakan hasil bauksit Tanah Melayu dieksport ke negara Jepun dan hanya sebahagian kecil sahaja dieksport ke Australia dan Taiwan.

PETROLEUM

Petroleum (minyak batu, dari bahasa Greek petra – batu dan oleum – minyak) merupakan sejenis cecair gelap dan pekat yang juga dipanggil emas hitam. Istilah "petroleum" pertama kali digunakan di dalam karya bertajuk De Natura Fossilium, diterbitkan pada tahun 1546 oleh seorang pakar mineralogi berbangsa Jerman bernama Georg Bauer, juga dikenali sebagai Georgius Agricola.[1]

Petroleum biasanya merupakan sebatian pelbagai hidrokarbon, terutamanya siri alkana, dan biasanya didapati di bahagian atas kerak bumi. Kegunaan utama petroleum ialah sebagai sumber tenaga untuk menggerakkan kenderaan. Selain sebagai bahan bakar dan pelincir, petroleum turut digunakan dalam pelbagai industri seperti pembuatan pelarut, baja serta racun perosak, sabun dan detergen, pewangi, plastik, bahan letupan dan lain-lain.

Sejarah minyak di Malaysia bermula dalam abad ke-19. Rakyat Bumiputera di Sabah dan Sarawak telah menyedari wujudnya serapan minyak atau 'minyak tanah' seperti dikenali di setengah-setengah tempat terutamanya di sekitar kampung Miri.

Julai 1882, Residen British di daerah Baram telah mencatatkan adanya penemuan minyak. Beliau mencatatkan penduduk Melayu tempatan menggunakan minyak untuk tujuan perubatan dan untuk menghidupkan lampu minyak dan juga sebagai campuran damar untuk menampal perahu.

1909, syarikat minyak Anglo-Saxon iaitu syarikat asal kepada syarikat Sarawak Shell Berhad hari ini telah diberi hak untuk mengeksploitasi sumber petroleum yang terdapat di seluruh Sarawak.

Ogos 1910, Minyak dijumpai di Kampung Miri. Pada mulanya, sebanyak 8 tong minyak sehari telah dikeluarkan. Miri dapat dikatakan sebagai tapak bermulanya industripetroleum secara komersial di Malaysia.

1929, pengeluaran 29000 tong sehari. Carigali minyak tertumpu di daratan bandar Miri sahaja.

Tahun 1941-1945, telaga minyak Miri rosak teruk. Pengeluaran gagal dijalankan dan terpaksa ditutup pada Oktober 1972 sehingga ke hari ini.

1968, telaga minyak luar pantai yang pertama, West Lutong memulakan pengeluaran. 4000 tong minyak sehari dikeluarkan pada tahun 1968. 4 medan minyak telah diusahakan.

BATU KAPUR

Bukit batu kapur adalah bukit yang sebahagian besar daripadanya terdiri daripada batu jenis batu kapur. Ia mempunyai kepentingan ekonomi dalam sektor pembinaan kerana batu kapur boleh digunakan bagi menghasilkan simen.

Gua Tempurung ialah sebuah gua batu kapur yang terletak di Gopeng, Perak, Malaysia. Namanya diambil sempena bentuknya sepertitempurung kelapa. Panjang gua ini mencapai 1.9 km dan dipercayai telah wujud sejak 8000 SM lagi.

Gua Tempurung terdiri daripada lima kubah besar yang silingnya menyerupai tempurung kelapa, dengan setiap kubah mempunyai bentuk stalagmit dan stalaktit yang berbeza. Selain itu, setiap kubah berbeza dari segi suhu, aras air, dan kandungan batu kapur danmarmar.

Gua Tempurung merupakan salah satu gua batu kapur terbesar di Semenanjung Malaysia. Gua Tempurung merupakan sebuah gua yang menjadi tumpuan pelancong yang merentasi satu kilometer dari Sungai Siput sehingga Kuala Dipang, dan terdiri daripada lima siling kubah yang berbentuk tempurung.

Gua Tempurung terletak di Gopeng, sekitar 24 kilometer selatan bandar Ipoh. ia juga hanya 15 minit memandu dari Sungai Kampar yang juga merupakan tumpuan para pelancong untuk aktiviti berkayak atau berakit merentasi jeram.

Dipertengahan gua ini terdapat satu stalagmit yang berbentuk seperti gergasi.

Memandangkan gua ini menjadi tumpuan pelancong, kerajaan negeri Perak telah memelihara dan memulihara kawasan gua ini supaya lebih menarik dan mesra pelancong. Gua gua kini dilengkapi lampu , tangga dan titi serta kemudahan awam lain turut disediakan. Bagi mereka yang suka aktiviti lasak, acara meredah sungai dalam gua turut diadakan.

Selain menyimpan khazanah alam, gua ini turut tertulis dalam sejarah Malaysia. Gua ini menjadi tempat persembunyian komunis pada masa dahulu daripada 1950 hingga 1960. Manakala semenjak daripada tahun 1970, Gua Tempurung telah dijadikan lombong bijih timah.